تغذیه و مغز سالمندان
منبع انتشار : گروه پاتوبیولوژی آج
بسیاری از مواد غذائی بر ساخته شدن وفعالیت واسطه های شیمیائی سلول های عصبی تاثیر دارند وبرخی دیگر به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی مانع از آسیب سلول های عصبی می شوند .
یکی از عوامل موثر بر قدرت مغز ، تغذیه می باشد، مغز نیز همانند سایر اعضاء بدن به غذا وانرژی نیاز دارد ، نزدیک به ۵۰ درصد ، انرژی مصرفی انسان ها مورد استفاده مغز قرار می گیرد ، در زمان فعالیت های فکری این مقدار باز هم افزایش می یابد .
جهت افزایش قدرت مغز ، باید از مصرف مواد غذایی محرک سیستم اعصاب ومواد حاوی کافئین مانند قهوه ، چای ، نوشابه های گازدار وبرخی میان وعده های غذائی حاوی این مواد اجتناب کرد.
، عوامل محیطی نیز بر قدرت مغز تاثیر به سزائی دارند به عنوان مثال آلومینیوم با کاهش حافظه ارتباط دارد ، بنابر این از طبخ غذا از ظروف آلومینیومی باید خودداری شود ، اسپری های خوشبو کننده ضد عرق حاوی مقادیر قابل توجهی آلومینیوم هستند که نباید در معرض آن قرار گرفت .
چند ماده غذایی موثر جهت افزایش قدرت مغز
لسیتین ، کولین ، دی متیل آمینواتانول ، فسفر وسولفور ، ویتامین C ، نعنا ، زنجبیل ، ویتامین E سلینیوم ، ویتامین های گروه B , B1 ,B2 ,B3 ,B5 ,B6 ,B12,، اسید
فولیک ، بیوتین ، روی ، منگنز ، کرومیوم ..
لسیتین Lecithin
اساسی ترین ماده مغذی تحریک قدرت مغز لسیتین است که حاوی فسفاتیدیل کولین بوده وباعث انتقال امواج عصبی از یک سلول به سلول دیگر می شود .
منابع غذائی طبیعی حاوی لسیتین عبارتند از : مغز ها ( آجیل الات ) ، گندم با سبوس ، زرده تخم مرغ ، ذرت ، چگر ، سویا وروغن های گیاهی .
کولین Choline و لسیتین دو عامل غذائی دارای نقش حیاتی برای فعالیت فکری هستند زیرا این دو به استیل کولین تبدیل می شوند که مهم ترین واسطه شیمیائی موثر در حافظه وفعالیت سلول های مغزی می باشد وبدون مقادیر کافی آن ، قدرت فعالیت مغز وقدرت حافظه کاهش می یابد .
فعالیت های لیسیتین در بدن :
۱- به انتقال چربی ها به داخل سلول ها کمک می کند.
۲ – به محلول باقی ماندن کلسترول کمک می کند .
۳ – به تولید اسید های صفراوی از کلسترول کمک می کند .
بنابر این با این سه فعالیت لسیتین به کاهش سطح کلسترول کمک می کند ، بنابراین در کاهش بیماری های قلبی عروقی نقش دارد .
تغذیه برای افزایش قدرت مغز – پرستار سالمند در منزل – بخش ۱
فسفاتیدیل کولین برای افزایش هوش وحافظه از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا :
۱- یک جزء اصلی سازنده سلول های مغزی است .
۲- مغز قادر است از کولین حاصل از فسفاتیدیل کولین برای ساختن استیل کولین استفاده نماید .
در افراد سالم حدود ۳۰ درصد وزن خشک مغز را لسیتین تشکیل میدهد که غلاف رشته های عصبی را تغذیه کرده و پیشتاز تشکیل استیل کولین نیز می باشد.
میزان کولین در نوزادان
میزان کولین خون نوزادان خیلی بالا است ، به نظر میرسد این مقدار برای ساخت میلین به عنوان محافظ دستگاه عصبی ضروری می باشد . کولین همچنین برای ساخت غشاء ها وپرده های مغز وسایر قسمت های اعصاب مرکزی لازم است .
میزان لسیتین شیر مادر خیلی بیشتر از سایر شیر ها است ، شیر مادر برای تامین کولین کافی جهت تکامل دستگاه عصبی نوزاد از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
کولین وحافظه : نگهداری موضوعات مختلف در حافظه ، نوعی واکنش در سطح سلول است ، پیام های مختلف توسط واسطه های شیمیائی از یک سلول به سلول دیگر منتقل می شوند ، استیل کولین مهم ترین واسطه شیمیائی در این مورد است . با گذشت عمر وافزایش سن و در دوران سالمندی ، تغییرات متعددی باعث کاهش حافظه می شوند وبه طور عمده فعالیت آنزیم های تولید کننده استیل کولین کاهش می یابد و گاهی فعالیت آنزیم تخریب کننده استیل کولین یعنی استیل کولین استراز نیز افزایش می یابد.
همچنین وسعت گیرنده های عصبی وتوانائی دریافت وخواندن پیام های عصبی کاهش می یابد ، از سوئی دیگر رادیکال های آزاد باعث تخریب ساختمان های حساس سلول های مغزی ورشته های آن یعنی دندریت Dendrite می شود . با افزایش سن از یک سو استیل کولین کمتر و از سوئی دیگر میزان تخریب آن افزایش می یابد ، بنابر این با مصرف مواد غذائی حاوی کولین تا حدی می توان کمبود واسطه شیمیائی استیل کولین را جبران نمود وبا کاهش حافظه مقابله کرد.
دی متیل آمینواتانول باعث تغییرمیزان استیل کولین وبهبودی خلق وخو ، افزایش حافظه ، قدرت یادگیری و افزایش طول عمر می گردد ، این ماده باعث تحریک تولید کولین می شود که در ساختن استیل کولین لازم است .
مطالب بیشتر در کانال و اینستاگرام گروه پاتوبیولوژی آج